استاندارد IP چیست؟
در این مقاله قصد داریم به تعریف استاندارد IP، کاربرد آن و مفاهیم اعداد کنار درجه حفاظت بپردازیم و در انتها قصد داریم تعدادی از محصولات باکیفیت تسکو که دارای استاندارد IP هستند را برای شما معرفی کنیم.
استاندارد IP چیست؟
احتمالاً برایتان پیش آمده که کدی به شکل IP XY، مثلاً IP 65 را روی دستگاه‌های الکتریکی و الکترونیکی دیده باشید. این کد، استاندارد درجه حفاظت (International Protection Standard یا Ingress Protection Marking) است که به اختصار IP نامیده می‌شود و از حروف IP و یک عدد دورقمی تشکیل می‌شود. طبق استاندارد CEI 6529، آی‌پیِ یک محصول الکتریکی یا الکترونیکی، درجه حفاظت آن را در برابر ذرات جامد و مایع نشان می‌دهد.
مفاهیم اعداد در استاندارد IP
استاندارد IP نشان دهنده درجه حفاظت وسایل الکترونیکی در مقابل مواد جامد و مایع است. عدد اولی که بعد از IP قرار می‌گیرد درجه حفاظت وسایل الکتریکی را در برابر مواد جامد مثل گرد و غبار و ذرات را نشان می‌دهد. عدد دومی که بعد از IP قرار می‌گیرد درجه حفاظت وسایل الکتریکی در برابر مایعات مثل آب و نفت را نشان می‌دهد. کد IP همیشه شامل حروف IP (حفاظت در برابر نفوذ) دنبال شده از دو رقم و یک حرف اختیاری است. این دو رقم و آخرین حرف، حفاظت طبقه‌بندی شده را نشان می‌دهند.
رقم اول: حفاظت در برابر جامدات
رقم اول پس از IP سطح حفاظت تجهیزات محفوظ در برابر نفوذ اشیاء جامد خارجی و در برابر دسترسی افراد به قسمت‌های خطرناک مانند رسانه‌های الکتریکی را نشان می‌دهد.
جدول زیر برای آشنایی بیشتر با رقم اول و حالت‌های مختلف آن می‌باشد.
|
میزان حفاظت |
||
| عدد اول | شرح | جزئیات |
| X | X | X به این معنی است که هیچ داده ای برای تعیین درجه حفاظت با توجه به این معیار وجود ندارد. |
| ۰ | ۰ | بدون محافظت در برابر تماس و ورود اشیا |
| ۱ | اجسام سخت بزرگتر از ۵۰ میلی متر | هر سطح بزرگی از بدن، مانند پشت دست |
| ۲ | اجسام سخت بزرگتر از ۱۲ میلی متر | انگشتان یا اشیاء مشابه |
| ۳ | اجسام سخت بزرگتر از ۲.۵ میلی متر | ابزار، سیم های ضخیم و غیره. |
| ۴ | اجسام سخت بزرگتر از ۱ میلی متر | اکثر سیم ها، پیچ های باریک و غیره |
| ۵ | محافظت از گرد و غبار | از ورود گرد و غبار به طور کامل جلوگیری نمی شود، اما باید مراقب بود تا در عملکرد رضایت بخش تجهیزات اختلال ایجاد نشود. |
| ۶ | ضد گرد و غبار | عدم ورود گرد و غبار؛ محافظت کامل در برابر تماس (ضد گرد و غبار). |
رقم دوم: حفاظت در برابر ورود ذرات مایع
رقم دوم در کد IP نشان‌دهنده میزان حفاظت در برابر نفوذ ذرات مایع مضر است و چگونگی پراکنده شدن این ذرات تأثیرگذار است. اگر یک دستگاه دارای IPX7 (مقاومت در برابر غوطه‌ور شدن در آب) باشد، ضرورتاً با IPX4 (حفاظت در برابر پراکنده شدن آب) همخوانی ندارد. دستگاه‌هایی که دارای هر دو استاندارد IP هستند، با نشان دادن هر دو رتبه‌ی آنها (مانند IPX4/IPX7) از هم متمایز می‌شوند.
جدول زیر برای آشنایی بیشتر با رقم دوم و حالت‌های مختلف آن می‌باشد.
| میزان حفاظت | ||
| عدد دوم | شرح | جزئیات |
| X | X | X به این معنی است که هیچ داده ای برای تعیین درجه حفاظت با توجه به این معیارها وجود ندارد. |
| ۰ | عدم محافظت در برابر نفوذ آب | |
| ۱ | چکاندن آب (قطره هایی که به صورت عمودی می ریزند) | مدت زمان تست: ۱۰ دقیقه
آب معادل ۱ میلی متر (۰.۰۳۹ اینچ) به شکل بارش در دقیقه |
| ۲ | هنگامی که محفظه با زاویه ۱۵ درجه نسبت به موقعیت عادی خود کج می شود، چکه های عمودی آب نباید اثر مضری داشته باشند. در مجموع چهار موقعیت در دو محور آزمایش می شود. | مدت زمان تست: ۲.۵ دقیقه برای هر جهت شیب (مجموع ۱۰ دقیقه)
آب معادل ۳ میلی متر (۰.۱۲ اینچ) به شکل بارش در دقیقه |
| ۳ | آبی که به صورت اسپری در هر زاویه تا ۶۰ درجه نسبت به عمودی می‌ریزد، نباید اثر مضری داشته باشد | برای یک نازل اسپری:
مدت زمان تست: ۱ دقیقه در هر متر مربع حجم آب: ۱۰ لیتر در دقیقه فشار: ۵۰-۱۵۰ کیلو پاسکال |
| ۴ | پاشیدن آب به محفظه از هر جهت نباید اثر مضری داشته باشد | مدت زمان تست: ۱۰ دقیقه به شکل پاشیدن آب از هر جهت |
| ۵ | آبی که توسط یک نازل از هر جهتی پرتاب می شود، نباید اثرات مضری داشته باشد. | مدت زمان تست: ۱ دقیقه در هر متر مربع
حجم آب: ۱۲.۵ لیتر در دقیقه فشار: ۳۰ کیلو پاسکال در فاصله ۳ متری |
| ۶ | حفاظت شده در برابر آب های با فشار بالا | مدت زمان آزمون: ۱ دقیقه در هر متر مربع
حجم آب: ۱۰۰ لیتر در دقیقه فشار: ۱۰۰ کیلو پاسکال در فاصله ۳ متری |
| ۷ | هنگامی که محفظه تحت شرایط فشار و زمان معین در آب غوطه ور می شود. | هنگامی که محفظه تحت شرایط فشار و زمان معین (حداکثر ۱ متر (۳ فوت ۳ اینچ) غوطه وری) در آب غوطه ور شود، ورود آب به مقدار مضر نباید امکان پذیر باشد. |
| ۸ | حفاظت شده در برابر فرورفتگی در آب | مدت زمان تست: توافق با سازنده
عمق مشخص شده توسط سازنده، معمولا تا ۳ متر (۹.۸ فوت) |
کاربرد استاندارد IP چیست؟
استفاده از درجه حفاظت برای تجهیزات الکتریکی به دلایل متعددی انجام می‌شود. یکی از دلایل اصلی، جلوگیری از ورود آلودگی‌ها و آلاینده‌ها به تجهیزات الکترونیکی است. آلودگی‌هایی مانند گرد و غبار می‌توانند با ورود به محفظه الکتریکی، عمر مفید لوازم را کاهش دهند و در نهایت منجر به خرابی کل دستگاه شوند. به عنوان مثال، گرد و غبار ممکن است درون پریزها، پورت‌ها یا شکاف‌های الکتریکی جمع شود و اگر به مقدار بیش از حد مجاز باشد، ممکن است موجب آسیب دیدگی مدارها شود.
همچنین، رطوبت یکی از موارد دیگر است که می‌تواند تأثیرات منفی بر تجهیزات و لوازم الکتریکی داشته باشد. ورود آب نیز یکی دیگر از دلایلی است که می‌تواند باعث از کار افتادن تجهیزات الکتریکی شود. همچنین، مواد شیمیایی، به ویژه تمیزکننده‌ها، می‌توانند اثرات خورنده و مخربی بر تجهیزات الکتریکی داشته باشند.
چه وسایلی گواهینامه IP دارند؟
اکثر محصولات تولید شده توسط شرکت‌های معتبر نظیر تسکو این استانداردها را رعایت می‌کنند و این مورد داخل دفترچه راهنمای محصولات تسکو ذکر شده است. علاوه بر این، برخی لوازم جانبی مانند هدفون، بلندگو، حافظه‌های فلش و هارد‌های اکسترنال نیز این استانداردها را رعایت می‌کنند. درباره هندزفری، موضوع کمی متفاوت است. زیرا موقعیت قرارگیری آن (روی گردن) یکی از نقاطی است که بدن تعریق می‌کند و همچنین احتمال تماس با آب در زمان باران بسیار بیشتر است. بنابراین، هنگام خرید هندزفری، توجه به داشتن این استاندارد ضروری است. با توجه به اینکه نمونه‌های تقلبی هندزفری در بازار فراوان هستند و هر چیزی روی جعبه آنها نوشته می‌شود، توصیه ما این است که از یک برند معتبر داخلی هندزفری خود را تهیه کنید.برند تسکو یک برند داخلی معتبر است که محصولات با کیفیت بالا و قیمت اکنومی را روانه بازار می‌کند. برای تهیه‌ی انواع محصولات تسکو می‌توانید به تسکوشاپ‌های سراسر کشور مراجعه نمایید.
استاندارد ATM
یک استاندارد دیگر که اغلب برای ساعت‌های هوشمند استفاده می‌شود، استاندارد رتبه‌بندی اتمسفر است که با عبارت ATM نمایش داده می‌شود. این استاندارد میزان مقاومت در برابر فشار آب را برای یک دستگاه هوشمند نمایان می‌کند، اما به معنی کامل بودن مقاومت دستگاه در برابر نفوذ آب نیست. استاندارد ATM برای دستگاه‌هایی که قرار است در محیط‌های آبی استفاده شوند، به کار می‌‌رود و نشان می‌دهد که دستگاه چه میزان فشار آب در عمق مشخصی را تحمل می‌کند. به عبارت دیگر، هر چه عدد پشت عبارت ATM بزرگتر باشد، می‌توانید دستگاه خود را در عمق‌های بیشتری استفاده کنید.
تفاوت استاندارد ATM و IP
تفاوت اصلی بین استاندارد ATM و استاندارد IP در این است که ATM مربوط به عمق استفاده از دستگاه هوشمند است، در حالی که استاندارد ضدآب IP نشان دهنده میزان مقاومت دستگاه در برابر نفوذ آب است و مدت زمانی که آن در زیر آب مقاومت می‌کند را نشان می‌دهد.
کلام آخر
با افزایش عدد در گواهینامه IP، مقاومت وسیله شما در برابر نفوذ جامدات و مایعات افزایش می‌یابد، امکان استفاده از آن در زیر آب و حتی شستشوی آن نیز وجود دارد.
