اگر قصد ساخت کامپیوتر خود را دارید، یکی از تصمیمات مهمی که باید بگیرید انتخاب مادربرد مناسب است. مادربرد، اصلی‌ترین برد مداری است که تمامی قطعات دیگر سیستم شما را به هم متصل می‌کند، از جمله پردازنده (CPU)، حافظه RAM، کارت گرافیک (GPU)، درایو‌های ذخیره‌سازی و سایر قطعات. اما همه مادربردها یکسان نیستند. انواع مختلفی از مادربردها وجود دارد که در اندازه، شکل، ویژگی‌ها و سازگاری با یکدیگر متفاوت هستند. در این مقاله، ما تفاوت‌های اصلی بین مادربردهای ATX، microATX و mini-ITX را توضیح می‌دهیم و به شما کمک خواهیم کرد که تصمیم بگیرید که کدام یک بهترین گزینه برای نیازها و ترجیحات شما است.

مادربورد ATX چیست؟

ATX مخفف Advanced Technology Extended است. مادربردهای ATX ابعاد 244*305 میلی‌متر دارند و به طور معمول دارای هفت اسلات توسعه، چهار یا بیشتر اسلات حافظه، اتصالات و پورت‌های متعدد برای انواع لوازم جانبی هستند. مادربردهای ATX امکان بیشتری برای ارتقاء و انعطاف‌پذیری را فراهم می‌کنند، زیرا می‌توانند قطعات بزرگتر و قدرتمندتری از جمله کارت‌های گرافیک با ابعاد کامل، درایوهای ذخیره‌سازی متعدد و فن‌های خنک‌کننده اضافی را میزبانی کنند. با این حال، مادربردهای ATX نیازمند کیس‌های بزرگ‌تر و سنگین‌تر هستند و بیشتر از مادربردهای کوچک‌تر انرژی مصرفی بیشتری دارند و گرما بیشتری تولید می‌کنند. طرح ATX با چرخش 90 درجه پردازنده و حافظه، امکان اتصال کامل کارت‌های توسعه به تمام سوکت‌ها را فراهم کرد. منبع تغذیه از روی پردازنده هوا را عبور می‌دهد به جای اینکه هوایی را از طریق شاسی بکشد.

ATX در سال 1995 معرفی شد و اولین مادربرد کامپیوتری بود که از پشتیبانی I/O (پورت‌های سریال، موازی، موس، و غیره) بهره‌مند شد، و تمام اتصالات را مستقیماً بر روی مادربرد قرار داد. قبل از ATX، فقط اتصال کیبورد به مادربرد وصل بود.

بعداً، نسخه‌های مختلفی از ATX با ابعاد کوچک‌تر و بزرگ‌تر معرفی شدند که شامل microATX، Mini ATX، FlexATX و Extended ATX بودند.

مادربورد Micro ATX چیست؟

مادربرد Micro ATX (Micro Advanced Technology eXtended) یک نوع استاندارد مادربرد کامپیوتر است که اندازه کوچک‌تری نسبت به استاندارد ATX دارد. این استاندارد از سوی شرکت Intel توسعه یافته است و برای کیس‌های کوچک‌تر و محدودتر به کار می‌رود که از حجم کمتری برای قرار دادن سیستم کامپیوتری استفاده می‌کنند.

مادربردهای Micro ATX ابعادی معمولاً در حدود 244*244 میلی‌متر دارند، که کوچک‌تر از مادربردهای استاندارد ATX هستند. این نوع مادربرد عمدتاً برای سیستم‌های کامپیوتری خانگی یا دفتری که نیاز به فضای کمتر دارند، مناسب است.

مادربردهای microATX دارای چهار اسلات توسعه، دو یا چهار اسلات حافظه و کمترین تعداد پورت‌ها و اتصالات نسبت به مادربردهای ATX هستند. مادربردهای microATX برای ساخت‌های با بودجه محدود و میان‌رده مناسب هستند، زیرا هنوز می‌توانند اکثر قطعات اصلی مانند کارت‌های گرافیک با دو اسلات، درایوهای ذخیره‌سازی متعدد و فن‌های خنک‌کننده مناسب را پشتیبانی کنند. با این حال، مادربردهای microATX فضای کمتری برای سفارشی‌سازی و ارتقاء دارند و ممکن است با برخی از قطعات پرسرعت یا بزرگتر مشکلات سازگاری داشته باشند.

مادربردهای Micro ATX معمولاً دارای فضای کمتری برای اتصالات و اسلات‌های توسعه نسبت به ATX هستند، اما همچنین امکان اتصال بسیاری از قطعات استاندارد مانند پردازنده (CPU)، حافظه RAM، کارت‌های گرافیک، و درایو‌های ذخیره‌سازی را فراهم می‌کنند. همچنین، این نوع مادربرد از قابلیت سازگاری با بسیاری از کیس‌های استاندارد و کوچک‌تر استفاده می‌کند.

با توجه به اندازه کوچک‌تر و همچنین هزینه کمتر در مقایسه با مادربردهای ATX، Micro ATX یک گزینه مناسب برای کسانی است که به دنبال سیستم‌های کامپیوتری با اندازه کوچک و بودجه محدود هستند.

مادربردهای mini-ITX چیست؟

مادربرد mini-ITX یک نسخه بسیار کوچک‌تر از استاندارد ATX است و ابعاد آن حدود 170 × 170 میلی‌متر است. مادربردهای mini-ITX دارای یک اسلات توسعه، یک یا دو اسلات حافظه، و تعداد محدودتری از پورت‌ها و اتصالات نسبت به مادربردهای ATX و microATX هستند. این نوع مادربرد برای کیس‌های بسیار کوچک و فشرده طراحی شده است و اغلب از لحاظ مصرف انرژی و سر و صدای کمتری نسبت به دیگر استانداردها (مانند ATX و microATX) بهره‌برداری می‌کند.

مادربردهای mini-ITX مناسب برای ساخت‌هایی هستند که به فضای کوچک و طراحی‌های بسیار کوچک نیاز دارند، مانند سیستم‌های کامپیوتری قابل حمل یا سیستم‌هایی که نیاز به استفاده از فضای محدود دارند. این مادربردها معمولاً برای سیستم‌های با کاربردهای خاص یا ساخت‌های سفارشی مناسب هستند.

هرچند که مادربردهای mini-ITX از اندازه کوچک‌تر و کارآیی بیشتری برخوردار هستند، اما فضای محدود آن‌ها باعث می‌شود که قابلیت ارتقاء و تغییرات کمتری نسبت به مادربردهای بزرگ‌تر داشته باشند. همچنین، به دلیل ابعاد کوچک، ممکن است برخی از قطعات نسبت به این مادربردها سازگار نباشند یا نیاز به تهیه کیس‌های خاصی داشته باشند.

مادربردهای mini-ITX نیز بسیار آسان برای نصب و حمل هستند، زیرا تعداد کابل‌ها و پیچ‌های آن‌ها کمتر است. با این حال، مادربردهای mini-ITX دارای بیشترین محدودیت‌ها و تعداد تبادلات هستند، زیرا تنها می‌توانند کارت‌های گرافیک با پروفایل کم، درایوهای ذخیره‌سازی تکی، و فن‌های خنک‌کننده حداقل را پشتیبانی کنند. علاوه بر این، مادربردهای mini-ITX معمولاً گران‌تر و کمتر در دسترس از مادربردهای بزرگتر هستند.